اعلان قرمز | سلاح قانونی اینترپل علیه مجرمان فراری

مقدمه

در دنیای امروز که مرزهای ملی کمرنگ‌تر شده‌اند و روابط بین‌المللی با سرعت گسترش یافته‌اند، احتمال مواجهه افراد با نظام‌ها و قوانین پلیسی بین‌المللی بیشتر از گذشته است.

یکی از ابزارهای مهم در این زمینه، «اعلان قرمز» یا Red Notice است که توسط سازمان بین‌المللی پلیس جنایی، یعنی اینترپل (INTERPOL) صادر می‌شود. این اعلان در واقع نوعی هشدار جهانی است که به کشورها اطلاع می‌دهد شخصی در مظان اتهام یا تحت تعقیب بین‌المللی قرار دارد.

اعلان قرمز در عمل می‌تواند برای فرد تحت تعقیب، همانند آژیر خطری باشد که نشانه آغاز پیگرد بین‌المللی است. گاهی حتی اگر شخص در کشوری دیگر اقامت داشته باشد، این اعلان باعث می‌شود تحت نظارت پلیس یا محدودیت‌های حقوقی قرار گیرد.

گروه وکلای دادمهرا (با حضور آقای علی کردی اردکانی و خانم سحر تنی) در این مقاله قصد دارد به‌صورت کامل، ساده و کاربردی، شما را با مهم‌ترین نکات مرتبط با صدور اعلان قرمز آشنا کند.

در ادامه با ما همراه باشید تا بدانید ماهیت اعلان قرمز چیست، چه تبعاتی دارد، چگونه صادر می‌شود و اگر برای شما صادر شد، چه اقداماتی می‌توانید انجام دهید.

دانش شما در این زمینه ممکن است در لحظه‌ای بحرانی، تفاوت میان آزادی و محدودیت را رقم بزند.

فهرست مطالب

• ماهیت اعلان قرمز چیست؟
• صدور اعلان قرمز چه روندی را طی می نماید
• شرایط صدور اعلان قرمز توسط اینترپل(INTERPOL)
• ریسک‌ها و پیامدهای اعلان قرمز در ایران و جهان
• راهکارهای حقوقی مقابله با اعلان قرمز
• نقش گروه وکلای دادمهرا در پرونده‌های اعلان قرمز
• سوالات متدوال
• جمع بندی

ماهیت اعلان قرمز چیست؟

اعلان قرمز (Red Notice) ابزاری است که اینترپل (INTERPOL) در اختیار کشورهای عضو قرار می‌دهد تا از طریق آن درخواست کنند فردی که توسط مرجع قضایی یک کشور تحت پیگرد قرار گرفته، در سطح بین‌المللی شناسایی شود و در صورت امکان به آن کشور تحویل داده شود.

به بیان ساده‌تر، زمانی که یکی از کشورهای عضو اینترپل، حکم بازداشت یا قرار تعقیب قضایی علیه شخصی صادر کند، می‌تواند از طریق این سازمان درخواست کند تا اطلاعات آن فرد در پایگاه داده‌های بین‌المللی پلیسی ثبت گردد.

در نتیجه، کشورهای دیگر نیز در صورت مشاهده یا یافتن آن فرد، موظف می‌شوند همکاری‌های لازم پلیسی را انجام دهند. این همکاری می‌تواند شامل بازداشت موقت، بررسی هویت یا اطلاع‌رسانی به کشور درخواست‌کننده باشد.

با این حال، نکته‌ای بسیار مهم وجود دارد: اعلان قرمز به‌خودیِ‌خود حکم بازداشت بین‌المللی محسوب نمی‌شود. هر کشور عضو، براساس قوانین داخلی خود تصمیم می‌گیرد که آیا فرد را بازداشت کند یا خیر.

برای مثال، در متن رسمی منتشرشده از سوی اینترپل (INTERPOL) نیز به‌صراحت تأکید شده است که اعلان قرمز تنها یک «درخواست همکاری پلیسی» است، نه یک دستور الزام‌آور قضایی.

«A Red Notice is a request to law enforcement worldwide to locate and provisionally arrest a person pending extradition, surrender, or similar legal action».
بنابراین، هر فردی که با موضوع اعلان قرمز مواجه می‌شود، باید بداند که وارد قلمرو پیچیده‌ی حقوق بین‌الملل، تعاملات فرامرزی و آثار جدی آن می‌شود.

صدور اعلان قرمز چه روندی را طی می نماید

هنگامی که کشوری درخواست اعلان قرمز برای شخصی را صادر کرده باشد،مراحل ذیل طی می شود:

نام، تاریخ تولد، تابعیت، عکس، اثر انگشت و سایر اطلاعات آن فرد در پایگاه داده‌ی اینترپل(INTERPOL) ثبت می‌شود.

اگر آن فرد در کشور عضو اینترپل(INTERPOL) حضور داشته باشد، مقامات آن کشور ممکن است او را موقتاً بازداشت کنند. اما بازداشت تضمینی نیست؛ به قانون داخلی کشور و معاهدات بین‌المللی بستگی دارد.

پس از بازداشت، کشور درخواست‌کننده ممکن است درخواست استرداد (Extraduction) بدهد و پرونده در کشور محل بازداشت، بررسی شود.

حتی اگر بازداشت نشوید، اعلان قرمز می‌تواند سفر شما، دارایی‌هایتان، وضعیت مهاجرت و کسب‌وکارتان را تحت تأثیر قرار دهد. برای مثال ممکن است در ورود به خاک کشور ثالث با مشکل مواجه شوید.

از دیدگاه حقوقی، مواجهه با اعلان قرمز یعنی وارد محدوده‌ای شده‌اید که امکان دارد آزادی، دارایی، و ارتباطات بین‌المللی شما با ریسک مواجه شود. به همین دلیل، اخذ مشاوره از وکیل متخصص در این زمینه ضروری می باشد.

شرایط صدور اعلان قرمز توسط اینترپل(INTERPOL)

برای اینکه یک کشور عضو بتواند برای شخصی اعلان قرمز صادر کند، باید پیش‌شرط‌های خاصی فراهم باشد؛ از جمله:

• ابتدا باید مرجع قضایی کشور درخواست‌کننده حکم بازداشت یا قرار تعقیب صادر کرده باشد و تقاضا برای استرداد یا اجرای حکم وجود داشته باشد.
• اطلاعات هویتی دقیق از شخص مورد نظر باید ارائه شده باشد: نام، تاریخ تولد، تابعیت، عکس، اثر انگشت در صورت امکان.
• جرم یا محکومیت باید از نوع جرائم سنگین و مهم باشد؛ از جمله جرایم جنایی ـ کیفری با ماهیت بین‌المللی.

Commission for the Control of INTERPOL’s Files (CCF) یا مراجعی مشابه ممکن است بررسی کنند که آیا درخواست اعلان قرمز مطابق با مقررات اینترپل(INTERPOL)است یا خیر.

همچنین، از جنبه حقوق بشر نیز ممکن است درخواست رد شود؛ چنانچه جرم سیاسی، نظامی یا مذهبی باشد یا حقوق بشر نقض شود؛ نتیجتا این در خصوص این جنبه ها اعلان قرمز نباید صادر گردد و یا در صورت صدور نقض می گردد.

در جدول زیر، شرایط را جمع‌بندی کرده‌ایم:

ریسک‌ها و پیامدهای اعلان قرمز در ایران و جهان

اعلان قرمز اگرچه به‌صورت خودکار حکم بازداشت نیست، ولی پیامدهایی دارد که نباید نادیده گرفته شود ؛از جمله :

1) محدودیت سفر و ورود/خروج: شخصی که تحت اعلان قرمز است، ممکن است در کشور ثالث بازداشت شود یا ورود به برخی کشورها برایش دشوار یا غیر ممکن شود.

2) امکان استرداد: کشور درخواست‌کننده می‌تواند با استناد به معاهدات بین‌المللی درخواست استرداد دهد، که فرایندی پیچیده و پرهزینه است.

3) تبعات اعلان قرمز بر کسب‌وکار، دارایی و امور بانکی:ممکن است دارایی‌های فرد در کشور ثالث وبلوکه شود یا شریک تجاری بین‌المللی از همکاری با او اجتناب کند و یا محدودیت های بانکی بر وی اعمال شود .

4) سوءاستفاده‌های احتمالی:برخی کشورها ممکن است از اعلان قرمز برای اهداف سیاسی یا سرکوب افراد استفاده کنند.

5) در ایران به‌طور خاص: اگر شخصی ایرانی یا مقیم ایران تحت اعلان قرمز باشد، ورود یا خروج او با ریسک مواجه می‌شود؛ همچنین، همکاری قضایی بین‌المللی ممکن است اجرا شود یا تأثیراتی در پرونده‌های داخلی وی داشته باشد.

راهکارهای حقوقی مقابله با اعلان قرمز

اگر با اعلان قرمز روبرو شدید یا احتمال می‌دهید برایتان صادر شده باشد، نکات زیر بسیار مهم هستند:

1) بررسی وجود اعلان قرمز

لازم است ابتدا مشخص شود آیا واقعاً اعلان قرمز برای شما صادر شده‌است یا خیر. بعضی اعلان‌ها عمومی هستند و در پایگاه عمومی سایت اینترپل(INTERPOL) قابل مشاهده‌اند؛ اما بسیاری فقط برای نهاد های خاص قابل مشاهده است.

2) مشاوره حقوقی تخصصی بین‌المللی

موضوع اعلان قرمز با حقوق بین‌الملل، معاهدات استرداد و قوانین داخلی کشورها ارتباط تنگاتنگی دارد. بنابراین، داشتن وکیل متخصص در دعاوی بین‌المللی، مانند گروه وکلای دادمهرا، بسیار حیاتی است.

3) بررسی دلایل و مشروعیت صدور اعلان قرمز:

ممکن است اعلان قرمز به‌دلیل جرم سیاسی، نظامی یا به‌عنوان آزار و اقامه دعوی ناعادلانه صادر شده باشد که می‌تواند موجب ابطال آن شود.

4) اقدام به درخواست حذف یا تجدیدنظر از طریق CCF

فرد تحت اعلان قرمز ممکن است از طریق کمیسیون کنترل فایل‌های اینترپل(INTERPOL) (CCF) درخواست حذف یا تجدیدنظر کند.

5) برنامه‌ریزی برای استرداد یا دفاع از آن:

اگر کشور درخواست‌کننده عضو بوده و معاهده استرداد وجود دارد، باید برای دفاع از حقوق خود و فرآیند استرداد آماده شوید. در این راستا بررسی حقوق بین‌الملل،‌ شرایط آزادی مشروط، حق بازگشت و … ضروری است.

6) اقدامات پیشگیرانه

اگر هنوز اعلان صادر نشده اما احتمال آن وجود دارد، استفاده از مشاوره پیش از صدور اعلان قرمز جهت ارتقای امنیت حقوقی و بین المللی،امکان یا عدم امکان صدور اعلان قرمز،اجتناب از سفرهای احتمالی و …. می تواند از عواقب منفی احتمالی بکاهد.

---

نقش گروه وکلای دادمهرا در پرونده‌های اعلان قرمز

گروه وکلای دادمهرا با مدیریت آقای علی کردی اردکانی و خانم سحر تنی، با ترکیب تجربه حقوق بین‌الملل، حقوق دیجیتال و دعاوی کیفری، می‌تواند خدمات زیر را در پرونده‌های اعلان قرمز ارائه دهد:

• بررسی اولیه پرونده و تشخیص وجود یا عدم وجود اعلان قرمز
• تحلیل حقوق بین‌المللی استرداد و مقررات اینترپل(INTERPOL)
• طرح دفاع حقوقی علیه درخواست استرداد یا اعلان قرمز، شامل استناد به نقض حقوق بشر، عدم مشروعیت جرم، نقص در مدارک صادرکننده و…
• ارائه راهکار برای حذف یا تجدیدنظر در اعلان قرمز (مراجعه به CCF)
• همکاري با وکلا و کارشناسان بین‌المللی در کشور مقصد، در صورت لزوم
• ارائه مشاوره حقوقی به اشخاص یا شرکت‌ها که ممکن است در معرض اعلان قرمز قرار گیرند، به‌ویژه فعالان بین‌المللی، تجار، مهاجرین، یا کسانی که سفرهای خارجی زیادی دارند
• مدیریت جامع پرونده شامل: روند تحقیقات، دفاع در جلسات استرداد، پایش اجرای حکم توافقات و ….

با توجه به این خدمات، شما می‌توانید با آرامش بیشتری مسیر حقوقی خود را پیش ببرید و از مشاوره و اعلام وکالت متخصصانی بهره‌مند شوید که تجربه عملی بین‌المللی دارند.

سوالات متداول

جمع بندی